Kuih Kalakatar, Bingka Kelapa Muda Warisan Banjar
Kuih Kalakatar, atau lebih dikenali sebagai bingka kelapa muda, merupakan sejenis kuih tradisional yang menjadi kegemaran ramai, terutamanya dalam kalangan masyarakat Banjar di daerah Kerian, Perak. Kuih ini bukan sahaja terkenal kerana kelembutan teksturnya, tetapi juga kerana aroma wangi dan rasanya yang unik, hasil daripada gabungan isi dan air kelapa muda yang menjadi bahan utamanya.
Asal Usul dan Makna Nama
Nama “Kalakatar” berasal daripada bahasa Banjar, yang menggabungkan dua perkataan: “kala” yang bermaksud “ketika” dan “katar” yang bermaksud “panas”. Secara harfiah, Kalakatar membawa maksud “ketika panas”.
Menurut Lila Kamsiah Julie, 61, seorang peniaga kuih tradisional di Kampung Kedai Dua, Jalan Kuala Kurau, kuih ini paling enak dinikmati ketika masih panas. “Rasa lemak santan dan kelembutan teksturnya akan lebih terasa jika dimakan sejurus selepas dibakar,” katanya.
Proses Penyediaan yang Teliti
Walaupun proses membuat Kuih Kalakatar tidaklah terlalu rumit, ia memerlukan ketelitian dan pemilihan bahan yang tepat. Lila Kamsiah, yang telah mempelajari resipi ini daripada arwah ibunya sejak remaja, berkongsi bahawa kelapa muda adalah bahan utama yang tidak boleh digantikan.
Beliau menyarankan penggunaan kelapa pandan atau kelapa mawar kerana ia memberikan aroma yang lebih wangi dan rasa yang lebih sedap.
Bahan-bahan asas untuk membuat Kuih Kalakatar termasuk tepung gandum, air kelapa muda, santan, isi kelapa muda, gula pasir, telur, dan sedikit garam. Semua bahan ini perlu dicampur dan dikacau sehingga sebati sebelum dibakar. “Yang penting, kuih ini perlu ada rasa lemak daripada santan dan teksturnya mesti lembut,” jelas Lila.
Sambutan Masyarakat
Kuih Kalakatar dijual pada harga RM6 sebiji (pada tahun 2023), tetapi bagi mereka yang ingin mencuba, separuh bahagian juga boleh dibeli dengan harga RM3. Sambutan daripada masyarakat setempat dan pelancong amat menggalakkan. Ramai yang teruja dengan keunikan rasa dan aroma kuih ini, menjadikannya sebagai salah satu hidangan wajib cuba jika berkunjung ke daerah Kerian.
Warisan yang Perlu Dipelihara
Kuih Kalakatar bukan sekadar hidangan tradisional, tetapi juga merupakan sebahagian daripada warisan budaya masyarakat Banjar. Keunikan resipi dan cara penyediaannya yang diwarisi turun-temurun menjadikan kuih ini sebagai simbol kekayaan kuliner Malaysia. Usaha seperti yang dilakukan oleh Lila Kamsiah dalam mengekalkan tradisi ini patut dipuji dan disokong.
Dengan kepelbagaian rasa dan tekstur yang ditawarkan, Kuih Kalakatar bukan sahaja memikat selera, tetapi juga membawa kita menghayati keindahan warisan kuliner Malaysia. Jadi, jika anda berpeluang berkunjung ke Kerian, jangan lupa untuk mencuba Kuih Kalakatar yang menyelerakan ini!
Rujukan :
- Kalakatar Kuih Banjar Popular Di Bulan Puasa, Kosmo!, 10 April 2023
